Inicjatywa uczczenia pamięci Longina Jana Okonia (1927-2020) – znamienitego poety i pisarza chelmskiego

3 kwietnia 2025 r. minęła 5. rocznica śmierci Longina Jana Okonia – wybitnego poety, pisarza, znawcy i animatora kultury, społecznika i regionalisty, Chełnmianina Roku i Honorowego Obywatela Miasta Chełm, który rozsławił nasz gród na cały świat. Wydał 16 tomów poezji (w tym trzy tłumaczone na język francuski, fiński i niemiecki), 7 zbiorów opowiadań, 6 głośnych powieści indiańskich (wznawianych wielokrotnie w latach 1986-1996), 16 szkiców i opracowań, głównie o tematyce chełmskiej, w tym Historię literatury ziemi chełmskiej 1505-2010 uzupełnioną szkicami (2010 r.) oraz Chełm literacki XX i XXI wieku (współautor Zbigniew Waldemar Okoń, Tom I (2014 r.), Tom II (2016 r.). Jego utwory drukowane były w 56 książkach zbiorowych oraz w 68 czasopismach, wydane zostały w nakładzie około trzech milionów egzemplarzy. Biogramy Longina Jana Okonia ukazały się w 17 słownikach krajowych i 3 zagranicznych: Dictionary of International Biography, ed. 21, Cambridge 1990, s. 529; International Authors end Writers: włos Who, ed. 30, Cambridge 1991, s.649; Men of Achievement, ed.16, Cambridge 1992, s.658. W różnych uczelniach w kraju powstało 16 prac magisterskich o jego twórczości i działalności społecznej. Był organizatorem i współorganizatorem kilku grup literackich działajacych w Chełmie i regionie. To on ożywił białego niedźwiedzia z herbu miasta i stworzył ducha Bielucha, który zamieszkał w chełmskich podziemiach kredowych, rozsławiając je na cały kraj. Spuścizna Longina Jana Okonia przekazana Chełmskiej Bibliotece Publicznej odzwierciedla bogactwo jego zainteresowań. Składa się na nią obszerna biblioteka (z bardzo ciekawym działem poświęconym Indianom), rękopisy i maszynopisy jego dzieł, korespondencja, zdjęcia, dokumenty, medale i nagrody, kolekcja sztuki indiańskiej. Część tych zbiorów została wyeksponowana w naszej bibliotece w poświęconej pisarzowi Izbie Pamięci. Jego śmierć odbiła się szerokim echem i stanowiła niepowetowaną stratę dla polskiej kultury. Już wtedy mówiono, że należy odpowiednio uczcić postać znamienitego Chełmianina. Po pięciu latach od jego śmierci w dniu 28 lipca 2025 r. w biurze poselskim Poseł Anny Dąbrowskiej-Banaszek zebrała się grupa miłośników talentu Longina Jana Okonia, która założyła Społeczny Komitet Budowy Pomnika – Ławeczki Longina Jana Okonia. Jego skład może zasilić każdy chętny. Uformował się także Honorowy Komitet, który będzie patronowal tej inicjatywie. Podczas pierwszego zebrania przedyskutowano propozycję, by Pomnik – Ławeczka Longina Jana Okonia stanęła na placu obok Chelmskiej Biblioteki Publicznej im. Marii Pauliny Orsetti. Szacunkowy koszt monumentu wyniesie ok. 100 tysięcy złotych, dlatego też podjęto decyzję o publicznej zbiórce pieniężnej na ten cel. Darowizny w dowolnej kwocie można wpłacać na konto Stowarzyszenia Rocznik Chełmski: Stowarzyszenie Rocznik Chełmski 22- 100 Chełm, ul. Partyzantów 40 konto: Bank BNP Paribas SA Oddział Operacyjny w Chełmie nr 29 2030 0045 1110 0000 0267 6880 z dopiskiem: darowizna na budowę Pomnika – Ławeczki Longina Jana Okonia. Liczymy, że inicjatywa uczczenia znakomitego Polaka i Chełmianina znajdzie szerokie poparcie społeczne (przygot. Paweł Kiernikowski, fot. Longina Jana Okonia ze strony: „Przegląd Dziennikarski”, https://przegladdziennikarski.pl/longin-jan-okon-pisarz-ktory-znalazl-swoje-trwale-miejsce-w-polskiej-literaturze/, data pobrania: 1 sierpnia 2025).